Güneydoğu'da uzun yıllardır arazi anlaşmazlığı nedeniyle yaşanan olaylar ve bu olayların ardından ihtilaflı aileler arasında başlayan kan davaları bugüne kadar çok sayıda kişinin ölümü, kadınların dul, çocukların ise yetim kalmasına yol açarken, binlerce kişi de kan davası nedeniyle başka illere göç etmek zorunda kaldı. Bölgede özellikle kırsal kesimde süren ve kanıksandığı için neredeyse ''kader'' olarak kabul edilen kan davalarının en büyük sebebi olan arazi anlaşmazlığı, hızlı şekilde sürdürülen toplulaştırma çalışmasıyla sona erecek.
''Dedelerin başlattığı torunların bitiremediği davalar var''
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürü Gürsel Küsek, Türkiye'deki çiftçilerin, birden fazla parsele sahip olduğunu, aynı zamanda çok sayıda hissedarının da olması nedeniyle kişilerin bu parsellere tam olarak sahip olamadığını söyledi. Sulama ve yol bağlantılarının da bulunmaması nedeniyle alt yapıdan yoksun bu arazilerde modern tarım yapılamadığını ifade eden Küsek, dünya ile rekabet edebilir bir üretim modelinin geliştirilmesi için toplulaştırma projesi yürüttüklerini anlattı.
Küsek, Türkiye'de ilk olarak 1961 yılında Konya'da başlatılan çalışmalarda 2002 yılına kadar 450 bin hektarlık arazide toplulaştırmanın tamamlandığını belirterek, 2009 yılından sonra çalışmaların hızlandırıldığını kaydetti. 60 yılda 450 bin hektar alanda yapılan toplulaştırmaya karşılık, 2002 yılından bu yana 5 milyon hektar arazide toplulaştırma çalışmasının yürütüldüğünü dile getiren Küsek, şöyle konuştu:
''Halen 4.5 milyon hektar alanda toplulaştırma çalışması var. Bunun 2 milyon hektardan fazlası GAP'ta yer alıyor. Diyarbakır'da 700 bin hektarda, Şanlıurfa'da ise 800 bin hektar alanda toplulaştırma yapıyoruz. Ancak Şanlıurfa'da daha önce 200-250 hektar alanda toplulaştırma çalışması tamamlanmıştı. Böylece Şanlıurfa'da yapılan toplulaştırma miktarı 1 milyon hektarı aşıyor. Bu nedenle en çok toplulaştırma Şanlıurfa'da yapıldı. Toplulaştırmanın ardından bölgedeki tarım arazilerinde sulu tarım yapılacak.
Arazi anlaşmazlıklarından dolayı bölgede yasal problemler yaşanıyor. Bölüşmeden kaynaklı, problemler var. Toplulaştırmayla parseller bağımsız su ve yol ağına kavuşacak. Hisseler ayrılarak her çiftçimize müstakil tapu veriliyor. Bu sayede insanların birbirleriyle kavga etme sebepleri bir bir ortadan kaldırılıyor. Sosyal huzurun sağlanmasına katkı yapılıyor. Arazi anlaşmazlıkları nedeniyle uzun yıllar süren davalar bulunuyor. Dedelerin başlattığı torunların bitiremediği davalar var. Bu sayede yargının yükü de büyük oranda azaltılmış oluyor.''
''Bu sorun ortadan kalkacak''
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Cevat Delil ise Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki en büyük sıkıntısının tarım arazilerinin suya kavuşmaması olduğunu, son yıllarda hızlandırılan çalışmalar sayesinde bir kaç yıl içerisinde arazilerin suyla buluşturulacağını söyledi.
Bu kapsamda başlatılan toplulaştırma çalışmasının özellikle bölge için büyük önem taşıdığını bildiren Delil, toplulaştırmanın, modern tarıma geçişin yanı sıra sosyal olayların önlenmesine de katkı sunacağını belirtti. Delil, bölgede 50 yılı aşkın önce başlayıp süren kan davalarının mevcut olduğunu ifade ederek, ''Özellikle arazi anlaşmazlığı nedeniyle yaşanan olaylarda bugüne kadar çok sayıda kişi yaşamını yitirdi. Bu yetmezmiş gibi olayların ardından başlayan kan davaları yıllarca ölümlere neden oldu. Kan davalarının en büyük nedeni arazi anlaşmazlığıdır. Toplulaştırmanın ardından bu sorun ortadan kalkacak. Artık, yeni nesile kan davası miras olarak kalmayacak'' dedi.
''Barışa vesile olacak''
Bismil'in Gedikbaşı köyü muhtarı Mehmet Tarık Aydın da, köylerindeki toplulaştırma çalışmasının tamamlandığını, bu sayede dağınık haldeki küçük arazilerinin birleştirilerek müstakil hale getirildiğini söyledi. Bugüne kadar arazilerin müşterek olarak tapuda kayıtlı olması nedeniyle bankalardan kredi alamadıkları gibi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın çiftçiler için başlattığı projelerden de faydalanamadıklarını dile getiren Aydın, toplulaştırmanın ardından bu imkanlardan yararlanabileceklerini kaydetti.
Arazilerin müşterek olması nedeniyle yıllardır bölüşmeden kaynaklanan sorunların yaşandığını, bu nedenle kan davalarının yaşandığı vurgulayan Aydın, ''Bölgede tapulaştırma barışa vesile olacak. Araziler müştereklikten çıkacağı için kan davaları barışla sonuçlanacak. Çünkü herkes arazisinin tek sahibi olacak. Böylece kan davalarının önüne geçilmiş olacak'' diye konuştu.
