Balıkesir Üniversitesi (BAÜ) Tıp Fakültesi'nde sürdüren Yrd. Doç. Dr. Betül Gözel Ulusal, Türkiye'de yakın gelecekte yüz naklinin yapılacağına inandığını ifade ederek, ''Türkiye'deki ilk yüz naklini Balıkesir'de gerçekleştirmeyi hedefliyorum'' dedi.

Amerika'daki eğitimi sırasında hayvan modellerinde uyguladığı çalışmalar sonucunda başarıya ulaşan ilk yüz naklini gerçekleştiren projenin yürütücüsü olarak tıp literatürüne geçen ve bir derginin yaptığı araştırmada ''48 Türk Mucizesi''nden biri seçilen Ulusal, Balıkesir'deki çalışmaları hakkında gazetecilere bilgi verirken, 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olduktan sonra Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinde plastik cerrahi ihtisasına başladığını, mikrocerrahi eğitimini ABD'deki Cleveland Clinic Foundation Plastik Cerrahi Bölümünde yaptığını belirtti.

Ulusal, yüz nakli projesinin geliştirilmesi ve hayata geçirilmesinde proje yürütücüsü olarak aktif rol aldığını ve 2002 yılında Cleveland Clinic'te çalışma ekibiyle birlikte hayvan modellerinde başarıya ulaşan ilk yüz naklini gerçekleştirdiklerini hatırlattı.

Pittsburgh'da Ohio Valley Meeting'de sunduğu projenin ''En İyi Bilimsel Çalışma'' dalında birinci olduğunu anlatan Ulusal, yüz naklinin teknik aşamalarını rapor eden yayınının, 2003'te ABD'nin Plastik Cerrahi'de en iyi bilimsel yayını seçilerek ve ''Barrett Brown Ödülü''ne layık görüldüğünü kaydetti.

Ulusal, çalışmalarının dünyanın önde gelen merkezlerinden Tayvan Chang Gung Memorial Hospital'ın dikkatini çekmesi üzerine Tayvan'a gittiğini belirterek, burada iki yıl boyunca uzman doktorlarla çalışıp fareden fareye damar, sinir ve saç derisi naklederek, ölü bir insandan yaşayan insana yüz naklinin önünü açtıklarını belirtti.

''6 AY İŞ BULAMADIM''

Memleket hasretine dayanamadığı için dönüş kararı verdiğini anlatan Ulusal, ''Tıp dalındaki bilgilerimi Türkiye'nin hizmetine sunmak heyecanıyla geldiğimde 6 ay iş bulamadım. Hiçbir şey arzuladığım ve hedeflediğim gibi yolunda gitmedi ama karşılaştığım tüm olumsuzluklar da beni yolumdan edemedi'' dedi.

Ulusal, yüz nakliyle ilgili fikirlerin yıllardır var olduğunu, bu yönde filmler çekildiğini hatırlatarak, ''Yüzü parçalanan ya da tanınmayacak kadar kötü durumda olan ve 'plastik cerrahinin conventional teknikleriyle düzelemeyecek kadar ağır durumdaki hastalar için seçenek olabilir mi?' diye düşünülürdü. Ancak teknik olarak başarı sağlanamamıştı. Çünkü hiçbir yerde denenmemişti. Biz bunu farelerde denedikten sonra, 'büyük hayvan modellerinde ve insanlarda da denenebilir' diye düşünüldü. Böylece üç yıl içinde ilk kısmi yüz nakli yapıldı. Yüz nakli yeni bir fikir değil ama bu başarı, ivmeyi ve bu konuya odaklanmayı arttırdı. Önce kadavra üzerinde çalışıldı. Yüzün şeklini alttaki kemik yapıların belirlediği ortaya çıktı. Kadavra çalışmalarından sonra insanda uygulandı. Böylece insanda yüz naklinin önü açıldı.''

TÜRKİYE'DE YÜZ NAKLİNİN ÖNÜ AÇILDI

Teknik yeterliliğe sahip insanlar olsa da organ naklinin bir ekip işi olduğunu vurgulayan Ulusal, composite organ nakilleri (iç organ dışındaki organ nakilleri) için Sağlık Bakanlığının yeni bir yönerge çıkardığını, böylece yüz nakli için hazır duruma gelindiğini ve yakın bir gelecekte Türkiye'de de yüz nakli yapılacağına inandığını söyledi.

Ulusal, yüz naklinin önündeki en büyük engelin doku reddini engellemek için kullanılan zehirli ilaçlar olduğunu belirterek, gelecekte ilaçlar kullanmadan alıcı ve donörün birbiri arasındaki doku uyumsuzluğunu ortadan kaldıracak strateji geliştirilebilirse sakatlıkların ortadan kalkacağını, bunun imkansız olmadığını, küçük hayvan modellerinde başarıldığını anlattı.

BALIKESİR'DE YÜZ NAKLİ

Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesini tercih etmesinin nedenine de değinen Ulusal, şunları söyledi:

''Önemli olan hangi şehirde görev yaptığınız değil, büyük inançlarınızın olmasıdır. Hedefe nasıl kilitlendiğin ve hedeflerini gerçekleştirmen için etrafında yeterli desteğin olması. Üniversitemizden yeterli desteği gördüğüm taktirde yurt dışındaki şartları burada oluşturabileceğim inancıyla buraya geldim. Her zaman ülkemde çalışmak isterim.

Tıp fakültesi, Balıkesir bölgesi için büyük bir şans. Biz buraya inanarak geldik. Rektörümüz Prof. Dr. Mahir Alkan, Fakültemize çok destek veriyor ve göreve geldiği günden itibaren çok büyük yol aldık. Yarım kalan çalışmalarımı tamamlamak için burada laboratuvar kurmayı istiyorum. İhtiyacımız olan mikroskop alındığı zaman, Balıkesir Üniversitesinde de mikrocerrahi yapılacak duruma gelinecek. Yeterli desteği bulursam burayı dünya standartlarında bir klinik yapmayı, Türkiye'deki ilk yüz naklini Balıkesir'de gerçekleştirmeyi hedefliyorum.''