Sempozyumda konuşan TBMM Başkanı Çiçek, parlamentoların bütün dünyada demokrasinin en önemli teminatı olduğunu ifade etti.
Milletvekillerinin yazılı ve sözlü soru önergeleri, Meclis Araştırma önergeleri, genel görüşme ve gensoru gibi yollarla denetim yetkilerini kullandığını, bunların Anayasa ve İçtüzük'te düzenlendiğini anlatan Çiçek, verilen önergelerin otomatik olarak işleme konulup konulmayacağı konusunda zaman zaman sıkıntıların yaşandığına dikkati çekti.
Çiçek, şöyle devam etti:
"Yürürlükteki İçtüzük hükümlerine göre otomatik bir işlem söz konusu değil. Bazen, 'Denetim yolu kapatılıyor' gibi sıkıntılarla karşılaşılabiliyor. Meclis İçtüzüğü'nün yeni baştan ele alınması gerek ki, geçen dönem uzun bir çalışma yapıldı ama yapılan çalışmanın sahibi olmadı. Bu İçtüzüğün hayata geçirilmesi konusunda kuvvetli bir irade de şu ana kadar gözükmüyor. Konunun yeni baştan irdelenmesi, benim Meclis Başkanı olarak yetkilerim nerede başlıyor nerede bitiyor bunun bir defa daha gözden geçirilmesi gerekiyor."
"Önergelerdeki nitelik, cevaplardaki niteliği etkileyecektir"
Her bir denetim yolu için özerk bir takım sınırlamaların da olduğunu kaydeden Çiçek, özelikle yazılı soru önergelerinde bu sınırlamaların söz konusu olduğunu dile getirdi. Bu soruların bir kısmına yanıt verilmemesi, yanıtların tatminkar bulunmaması ve cevaplar üzerinde Meclis Başkanlığı'nın herhangi bir tasarrufunun olmayışı gibi şikayetlerin söz konusu olduğunu belirten Çiçek, şöyle devam etti:
"Sözlü sorular için, Genel Kurul programında İçtüzük'teki asgari sürelerin bile sözlü soru cevaplandırılması için ayrılmaması, sözlü soruların çok geç cevaplandırılması ve soruların güncelliğinin kaybolması, topluca okunmasından dolayı soruların iyi anlaşılamaması, yine aynı şekilde topluca cevaplandırılmasından dolayı cevapların tatmin edici olmaması, hangi soruların cevaplandırılacağı konusunda inisiyatifin Hükümet'te olması, başlıca eleştiri noktalarıdır"
Şikayetçiler
Çiçek, Meclis Araştırması önergelerinin görüşmelerinin ertelenmesi, kurulan bazı komisyonların ticari sır veya devlet sırrı sınırlamaları nedeniyle bazı bilgilere ulaşamaması, Meclis Araştırması komisyonu raporlarından bazılarının dağıtılmaması ve üzerinde genel görüşme yapılamaması, araştırma komisyonu raporlarının ilgili Bakanlıklarca yeterince dikkate alınmayıp rapordaki önerilerin hayata geçirilmemesinin Meclis araştırması ile ilgili belli başlı eleştiriler olduğunu söyledi.
Başka bir denetim yolu olan genel görüşmeye değinen Çiçek, daha çok dış politika ile ilgili konular ile genel, yaygın, ulusal ölçekli sosyal ve ekonomik sorunlar üzerinde genel görüşme açılması talep edildiğini söyledi. Çiçek, tüm parti gruplarının paylaştıkları görüşleri içeren ortak bildiri ile TBMM'nin o konuya verdiği önem ve hassasiyetin Türkiye ve dünya kamuoyuna duyurulmuş olduğunu kaydetti.
Meclis soruşturmasında parti grubu müdahalesinin kural olarak devre dışı bırakılması, soruşturma açılması ve Yüce Divan'a sevk kararlarının gizli oylama ile yapılması, yargısal boyutları olan bu denetim yolunun bağımsız ve nesnel işlemesi için öngörüldüğünü anlatan Çiçek, "Hedefte Hükümet veya Hükümet'in belli üyeleri olan, yargısal niteliği bulunan Meclis soruşturması yolunun başlatılmasında sağlam bilgiler ve hukuki deliller üzerinden hareket edilmesi isabetli olacaktır" dedi.
Cemil Çiçek, gensorularda ise görevde bulunan Başbakan, bir veya birkaç bakan hakkında, izledikleri politika, bakanlığın faaliyet ve işlemleri söz konusu edilerek iddiaların genişçe tartışılmasına imkan veren ve sonuçta hedefteki Hükümet'in veya herhangi bir üyesinin düşürülebilmesine kadar varabilen denetim yolu olduğunu belirtti.
Çiçek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Sonuç olarak bir değerlendirme yapmak gerekirse, Türkiye'de mevcut işleyişte iktidar partileri kanun yapım sürecinin yavaşlığından, muhalefet partileri ise denetim sürecinin etkisizliğinden ve parlamento çalışmalarının planlı ve programlı olmayışından şikayet etmektedirler.
Milletvekillerinin, siyasi parti gruplarının, komisyonların Hükümet'ten bilgi edinme ve denetleme yollarını etkin bir şekilde kullanabilmeleri, parlamenter sistemin sağlıklı işleyişine katkı sağlayacaktır. Hükümet'in, bilgi isteme ve denetim taleplerine kısa sürede, tatminkar karşılık vermesi muhalefeti olumlu etkileyecek ve bu durum da Parlamento çalışmalarının verimini artıracaktır."
