Güliz Demircan Yücel - Esin Işık - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, 2000-2009 yılları arasında ihracattaki genel artış oranının yüzde 268 olduğunu, aynı dönemde Serbest Ticaret Anlaşması (STA) olan ülkelere ihracat artışının ise yüzde 524 olarak gerçekleştiğini bildirdi.

Çağlayan, kriz sonrası ihracatın 2009'da bir önceki yıla göre yüzde 23 oranında düşerken, bu dönemde STA ülkelerine olan ihracatın ise yüzde 6 arttığına dikkati çekti.

Bakan Çağlayan, AA muhabirinin konuya ilişkin sorularını yanıtladı. Çağlayan, bugüne kadar, AB üyelikleri nedeniyle STA?ları feshedilen Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleri hariç, 16 ülke ile STA imzalandığını, bunlardan 14'ünün yürürlüğe girdiğini, iki anlaşmanın ise (Şili ve Ürdün) iç onay süreçlerinin devam ettiğini söyledi.

12 ülke ile müzakerelerin devam ettiğini, 10 ülkeyle de STA müzakerelerine başlanması yönünde girişimde bulunulduğunu belirten Çağlayan, anlaşmalar kapsamında, sanayi ürünlerinde tam serbestleşme öngörüldüğünü, tarım ürünlerinde tercihli kotalar çerçevesinde taviz verildiğini kaydetti.

-STA'LARIN İHRACATA ETKİSİ-

Bakan Çağlayan, 2000-2009 yılları arasında ihracattaki genel artış oranının yüzde 268 olduğunu, aynı dönemde Türkiye'nin STA'sı yürürlükte olan 14 ülke ile ihracat artış oranının ise yüzde 524 olarak gerçekleştiğine işaret etti.

Aynı dönemde genel ithalatın yüzde 158 oranında arttığını belirten Çağlayan, STA ülkelerinden ithalatın da yüzde 118 oranında artış gösterdiğini söyledi.

Çağlayan, geçen yıl STA imzalanan ülkelerin 102 milyar dolar olarak kaydedilen toplam ihracat içerisindeki paylarının yüzde 13?e ulaştığını, STA ülkelerinin toplam ithalat içerisindeki paylarının ise 2009 yılında yüzde 4 civarında gerçekleştiğini kaydetti.

Kriz sonrası, küresel düzeydeki daralmaya paralel olarak ihracatın geçen yıl 2008'e göre yüzde 23 oranında düştüğünü ifade eden Çağlayan, bu dönemde STA ülkelerine olan ihracatın ise yüzde 6 oranında artış kaydettiğine dikkati çekti.

-AB'NİN KORE İLE STA İMZALAMASI-

AB-Güney Kore STA'sının yürürlüğe girişiyle birlikte gümrük vergilerinin sıfırlanması veya indirilmesi neticesinde, Kore menşeli ürünlerin AB pazarındaki rekabet gücünün artacağını kaydeden Çağlayan, bu nedenle Türkiye'nin en önemli dış pazarı AB'ye ihracatının kaçınılmaz olarak olumsuz yönde etkilenebileceğine işaret etti.

Bakan Çağlayan, AB'nin gümrük vergilerinin düşük olması, coğrafi yakınlık ve Kore'nin AB'deki mevcut yatırımları gibi unsurlar göz önüne alındığında, STA sonrası oluşmasından endişe duyulan olumsuz etkinin sınırlı olacağını söyledi. Çağlayan, şöyle devam etti:

''AB-Güney Kore Anlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, AB pazarına artarak ihraç edilecek Kore menşeli malları serbest dolaşım ilkesi kapsamında ülkemiz pazarına gümrük vergisine tabi olmadan girecek. Trafik sapması olarak nitelendirilen bu durum sadece AB-Kore STA?sı özelinde değil, AB ile STA yapan ancak ülkemiz ile STA yapmaya yanaşmayan ya da ülkemiz ile STA müzakerelerine başlamasına rağmen müzakerelerin tamamlanamadığı ülkeler için de geçerli bir tehlike.

Öte yandan vergisel uygulama farklılığı ortaya çıkan bu tür üçüncü ülkeler kaynaklı malların trafik sapması yolu ile AB üzerinden Türkiye'ye vergisiz girerek ilgili sektörler üzerinde zarar oluşturmasını önlemek amacıyla, hem DTÖ kuralları hem de ilgili Gümrük Birliği Kararı kapsamında bir telafi edici önlem mekanizmasının oluşturulması mümkün bulunuyor.''

A.A.