ABD ve işbirlikçi Afgan hükümetinin aylarca gizli görüşmeler yürüttüğü Taliban liderinin sanıldığı gibi Molla Aktar Muhammed Mansur değil, bir düzenbaz olduğu ortaya çıktı!

Bir casusluk romanı, ya da bir Hollywood filmi senaryosunu andıran bir skandal açığa çıktı. Afganistan"daki işbirlikçi Karzai hükümeti, aylarca Taliban"la “gizli görüşmeler” yürüttü. Batı basını, bu “pek gizli” görüşmelerin sürekli umut vaat edici olduğunu yazdı. Ve görüşmelerin umut vaat etmek anlamında olumlu ya da olumsuz olması bir yana, aslında “olamadıkları” anlaşıldı: Taliban lideri Molla Aktar Muhammed Mansur diye görüştükleri adam, aslında bir düzenbazmış.

The New York Times gazetesinde 22 Kasım"da Dexter Filkins ve Carlotta Gall imzasıyla çıkan haber, olayın anlaşılması üzerine gazeteye itirafta bulunan çok sayıda üst düzey yetkilinin açıklamalarına dayanıyor. Kabil"deki bir batılı diplomat, “Bu adam, o değil. Üstelik bu adama çok para verdik” diyor.

NATO ve Afgan yetkilileri, Taliban liderliğinin temsilcisi olduğunu düşündükleri adamla gizli görüşmeler kapsamında 3 defa toplandılar. Mansur olduğunu düşündükleri adam Pakistan"dan geliyordu. Sahte Mansur, NATO uçağıyla Başkanlık Sarayı"na götürülerek, Afgan Devlet Başkanı Hamid Karzai"yle dahi tanıştırıldı.

Ve Taliban lideri Molla Mansur sanılan kişiye, gizli görüşmeleri kabul etmesini sağlamak amacıyla yüklü miktarda para verildi.

Hikaye, gerçekte ABD"nin Afganistan"da içinde bulunduğu ümitsiz durumun trajikomik bir yansıması. Ülkenin kırsalları neredeyse tamamen, büyük kentlerin ise bir kısmı Taliban"ın elinde. ABD liderliğindeki batılı güçler sürekli olarak çok sayıda asker kaybediyorlar. Taliban"la yürütülen “gizli görüşmeler”in içeriği de bilinçli olarak basına sızdırılıyor ve bir çözüm havası yaratılıyordu. ABD"li General David Petraeus, geçen ay yaptığı açıklamada “Taliban militanları ABD saldırılarından o kadar bunaldılar ki, Taliban liderleri savaşa bir son vermenin koşullarını tartışıyor” demişti.

ABD"liler ve Afgan hükümet yetkilileri, Taliban liderliğindeki isimlerin birçoğunu hiç tanımıyor. Molla Mansur"la Kandahar"da yapılan üçüncü görüşmede, yıllar önce Molla Mansur"u tanımış olan birisinin de ortamda bulunması, büyük bir şans. Bu kişi, görüşme bitip masadan kalkılınca masadaki kişinin Molla Mansur olmadığını söyleyince, şüpheler gerçeğe dönüştü.

Aslında Afgan hükümeti yetkilileri, kimliği belirsiz bu kişiyle bir toplantı daha yapmaya isteklilerdi, ancak ABD"liler bu kişinin kesinlikle Molla Mansur olmadığı sonucuna ulaştıklarını bildirince, plan suya düştü.

O son görüşmeden bu yana ABD"lilerin yanıt aradıkları soru ise, “Peki kim bu adam?” ABD"liler, Molla Mansur olmadığını keşfettikleri adamın kim olduğunu dahi bilmiyorlar. Bazı yetkililer, adamın parayla çalışan basit bir düzenbaz olduğunu düşünüyor. Bazı yetkililer, adamın Pakistan istihbarat servisi ISI üyesi olduğuna inanıyor. Bazıları ise adamın Molla Mansur değil ama, ikinci adam olan Molla Ömer olduğunu iddia ediyor.

Taliban ise “hiçbir görüşme olmadığı” noktasında ısrarlı. Molla Ömer, geçenlerde yaptığı açıklamada işgalcilerle hiçbir seviyede görüşmediklerini belirtti.

Bazı Afgan yetkililer ise, bu tarihi fiyaskoya rağmen umutlu! NYT"ye konuşan ancak ismini vermeyen bir Afgan yetkili, “Hakkında iddialar ortaya atıldı, ancak hâlâ o olması ihtimal dahilinde” dedi. Afgan yetkililer, düzenbazın yanın başka “Taliban yetkililerini” de alarak bir görüşmeye daha gelmesini istiyorlar.

Tabii bu heves sebepsiz değil: Molla Mansur sanılan kişi, barış koşulu olarak sadece Taliban liderliğinin ülkeye güven içinde dönmesi, Taliban militanlarına iş verilmesi ve tutukluların serbest bırakılmasını öne sürmüş, işgal güçlerinin ülkeden çekilmesini ve hükümette kendilerine söz hakkı verilmesini talep etmemişti.

sol.org.tr