Fareler, kendilerine sunulan iyi yemeklerikötü yemekler için geri çevirdiklerinde büyük pişmanlık yaşadı.
Fareler üzerinde yapılan yeni gözlemler, insan davranışlarını anlamak için sürekliteste tabi tutulan küçük canlıların bizlerle ortak bir his paylaştığını gösterdi. Gözlemlerde, farelere farklı yiyecekler bulunan odalara girme şansı verildi. İyi bir yemeği kötü bir yemek için atlayan fare, yaptığını anladıktan sonra hemen iyi yemeğin olduğu odaya hücum etti. Dahası, fareler iyi yemeğin olduğu odada çok dahauzun süre yemek almak için sıraya bile girdi.
Gözlemlerde, farelerin beyinlerindeki değişim de takip edildi. Fareler, tercih ettikleri yemeği yiyemediklerinde, beyinde 'kaçırılan fırsat' hissi oluştu. Sonuçlar, farelerin tıpkı insanlar gibi davranışlarından pişmanlık duyabildiğine işaret etti.
Araştırma ekibinde yer alan ABD'nin Minnesota Üniversitesi'nden David Redish, 'farelerin davranışlarıyla karşı olgusal tepkiyi ifade ettiklerini' söyledi. Redish, geçmişte yapılan bazıaraştırmalarda ipucu elde edilse de, ilk kez bir hayanın insan benzeri pişmanlıksergilediğini belirtti.
Nature Neuroscience dergisinde yayımlanan araştırmada, farelerin pişmanlık ile hayal kırıklığı hisse arasındaki fark tespit edilmeye çalışıldı. Redish, burada pişmanlığın tanımını dikkatli bir şekilde yapmaları gerektiğine dikkat çekti. Pişmanlık, 'farklı şekilde hareket edilmesi halinde daha iyi sonuçlanabilecek hatalı tercih' olarak belirtildi.
Redish, hayal kırıklığını ise 'dünyanın sandığınız kadar iyi olmadığını fark etmeniz' olduğunu söyledi. İnsanlar ayrıca bu durumun kendi ellerinde olmadığını biliyor.
Fare arzuladığı yemeğe saldırdı
Yapılan deneyde, dairesel bir alanda farklı 'restoranla' açılan dolambaçlı yollar oluşturuldu. Labirenti keşfetmeleri için bir saat verilen fareler, odalara ulaştıklarında yemeklerin birsüre sonra hazır olacağını belirten bir sesle uyarıldı. Fareler, en sevdikleri çikolata veya muz gibi yiyecekler için her zaman çok daha uzun süreler beklemeyi göze aldı.
Ancak ilk denemelerde daha kısa süre beklemek için farklı bir restorana giren fare, daha sonra bu kararını değiştirerek daha güzel yemeğin sunulduğu restorana döndü. Dahası, sevdiği yemekle karşılaşan fare, kıtlıktan çıkmış bir insan gibi yemeğe hücum etti.
Pişmanlığın ortaya çıktığı orbitofrontal korteksleri elektrik sinyalleriyle izlenen fareler, girmeyi tercih etmedikleri restoranı geçerken, atladıkları yemek nedeniyle değil ama tercihleri nedeniyle pişmanlık yaşadı.
Redish, farelerden alınan sonuçların ardından birçok memeli hayvanda pişmanlık hissinin olması gerektiğini savunarak, araştırmaların devam edeceğini ifade etti.
