Dünyadaki orkestralarda ve Türkiye"deki diğer senfoni orkestralarında kadın üyeler, keman ve çello gibi enstrümanlara hâkim olabilmek için, şık ve bol pantolon-etekler giymekte serbest. Nitekim, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası"nı (İDSO) da bağlayan, 1970 tarihli Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) Yönetmeliği"nin 55. maddesi de kadın üyelerin "siyah tuvalet, siyah ayakkabı" giymesi gerektiğini belirtiyor ve etek zorunluluğu getirmiyor. Oysa bir süredir İDSO yönetiminin, kadın üyelere etek giymesi yönünde telkinde bulunduğu konuşuluyor.

Tuvalet tanımı tartışılıyor
Son olarak üç kadın üyeden etek yerine neden pantolon-etek giydiklerine dair savunma istendi. 3 üyenin, ünlü modacı Vural Gökçaylı"ya da referans yaparak tuvaletin illa etek anlamına gelmediğini ifade ettiği 26 Ocak tarihli savunmasına, 2 Şubat"ta İDSO Müdürü Murat Kirmanoğlu tarafından verilen cevap şöyle:
“Savunmanızda tuvalet kavramının pantolonu da kapsayabileceğinden bahsedilmektedir. Ancak yönetim kurulumuzca bayan üyelerin etekli tuvaletle sahneye çıkmaları uygun görülmüştür.”
Ardından, Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü, Genel Müdür Yardımcısı Ömer Bozoğlu imzalı ve 11 Şubat tarihli bir yazıyla duruma müdahale etti:
“Tuvalet tanımı doğrultusunda, konser salonunda gerçekleştirilen gece konserlerinde bazı bayan üyelerin pantolon giyerek sahnedeki birlik ve şıklığı bozmamaları için, bayan üyelerin pantolon giymesinin Genel Müdürlüğümüzce de uygun bulunmadığı mütalaa edilmiştir.”
Kirmanoğlu, Bozoğlu"nun açıklamasını 13 Şubat"ta bir yazıyla üyelere iletti. Görüşüne başvurduğumuz Kirmanoğlu, bu konuda görüş veremeyeceğini söyledi. İDSO"nun 6 ve 20 Şubat"taki iki konserinde, daha fazla sayıda kadın üyenin tepki olarak pantolon - etek giydiği belirtiliyor.


"Yönetmelikler çağa uymalı"
CSO"nun eski şeflerinden Gürer Aykal, konuyla ilgili şunları söyledi:
“Dünyada orkestraların konser giysileriyle ilgili belirli kuralları vardır. Ancak evrensel dil olan müziğin giyim konusunda da evrensel olması gerekir. Özellikle bazı enstrümanların çalma pozisyonları göz önüne alınırsa, örneğin viyolonsel sanatçıları için kostümlerinin doğruluğu, partilerini hakkıyla seslendirebilmelerini etkiler. Yinelemek gerekirse evrensel olarak, orkestralarda bayan üyelerin en iyi şekilde performans göstermeleri, kostümlerinin rahat ve uygun olmasını gerektirir. Bu konuyu İDSO"nun yönetmeliği ile kısıtlayamazsınız. Yönetmelikler de çağa uymak, evrensel olmak zorundadır.”
CSO"nun ilk kadın çellisti olan, Müzikseverler Derneği kurucusu Gülören Cangal ise, “Çellistler daima pantolon-etek giymeyi tercih eder; bu da çellonun çalınma tarzından kaynaklanır. Keman sanatçıları da, elbette sokakta giyilecek bir pantolon değil, ama şık, abiye bir pantolon giyebilirler. Günümüzde bir kadın sanatçı sahnede şık bir pantolon giymekte serbest olmalı” diyor.

MİLLİYET