Ancak insülin direncini doğrudan belirleyebilecek bir laboratuar testi henüz yok. Ancak sorun, et benlerinin görülme sıklığına göre teşhis edilebiliyor. Et benlerinin insülin direncinin belirtisi olabileceğini vurgulayan Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. İlkay Çakır, bunların insülin direnci teşhisinde kullanılabildiğini söyledi.
Kan şekeri ve insülin seviyelerindeki değişimin et benlerinin artmasına neden olduğunu anlatan Çakır, et beni olmayan bireylerle karşılaştırıldığında et benleri olanların kolesterol oranlarının daha yüksek, iyi kolesterol seviyelerinin daha düşük olduğunun saptandığını kaydetti.
KİLO ALDIKÇA GÖRÜLME SIKLIĞI ARTIYOR
Tıp dilinde akrokordon ya da skin tag diye adlandırılan deri katlantıları ‘et beni’ olarak biliniyor. Et benleri genellikle ağrısız, boyu 1 santimetreyi nadiren geçen, yumuşak, kenarları düzensiz olabilen, cildin kendi renginde veya biraz daha koyu iyi huylu doku parçacıkları. Koltuk altı, kasık gibi kıvrım yerlerinde, yüzde ve göz kapağında da oluşabiliyor
Et benlerinin insülin direncinin ya da şeker hastalığının bir belirtisi olabildiğini dile getiren Yrd. Doç. Dr. İlkay Çakır, et benlerinin kilo alındıkça arttığını söyleyerek şöyle konuştu:
"Ayrıca, ciltte en sık görülen değişiklikler olarak tanımlanan akantosisnigrikans ve skin tag’ler de insülün direncinin bir diğer belirtisi olabilir. Akantosisnigrikans cilt yüzeyinden hafif kabarık, kadifemsi, koyu renkli plaklara verilen isimdir ve özellikle ense, koltuk altı gibi kıvrım yerlerinde görülür. Akantosisnigrikans, çok nadiren iç organların kanserleri ile birlikte görülebilirse de daha ziyade insülin direnci ve diyabetin habercisidir. ABD’de yapılan çalışmalarda kilo arttıkça akantosisnigricans görülme sıklığının da arttığı ortaya çıkmıştır. Yaş ilerledikçe de bu cilt değişikliğine daha sık rastlanır."
LABORATUAR TESTİYLE BELİRLENEMİYOR
İnsülin direncini tam olarak ölçebilecek bir laboratuvar testi bulunmuyor. Ancak kan şekeri, trigliserit, iyi huylu kolesterol ve açlık insülin seviyeleri bazı eşik değerlerin üzerinde saptandığında insülin direncine işaret ediyor. Şişmanlık, özellikle bel çevresinin kalınlaşması, kan basıncının artması, açlık kan şekerinin ve trigliseritlerin artması, iyi kolesterolün düşmesi gibi durumlarda da insülin direncinin daha çok düşünülmesi gerekiyor.
Ayrıca ciddi seviyelerde insülin direnci olan bireylerde her zaman şeker hastalığı seviyelerine kadar yükselmiş şeker ölçümleri görülmeyebiliyor. Hastalarda bazı cilt değişiklikleri, yumurtalıklarda kistler, vücudun uç bölgelerinde büyüme veya kalınlaşmalar, kas krampları gibi belirtiler görülebiliyor. Hastaların kendilerinin de kolayca fark edebileceği ciltteki bazı değişiklikler insülin direncini belirlemede ve gerekli önlemleri almada anahtar rol oynayabiliyor.
İNSÜLÜN DİRENCİ NEDEN GELİŞİR?
İnsülin, pankreasta üretilen ve kandaki şekeri dokulara taşıyarak, dokuda enerji kaynağı olarak kullanılmasını sağlayan bir madde.
İnsülin direnci, vücuttaki normal insülin seviyesine dokuların yeterli cevabı vermemesi olarak tanımlanıyor. Dokuların insülini tanıyamaması ya da ona gerekli yanıtı vermede yetersiz kalmaları birçok nadir genetik hastalığa sebep olabiliyor. İkincil insülin direncine yol açan diğer etkenleri de şöyle sıralanabilir;
• Şişmanlık,
• Stres,
• Enfeksiyonlar
• Üremi
• Büyüme hormonu fazlalığı
• Kortizol artışı
• Gebelik
DİYABET VE KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR
Klinik uygulamalarda sıkça karşılaşılan metabolik sendrom, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, koroner arter hastalığı, polikistikover gibi hastalıkların da nedenleri tam çözülememiş olsa da insülin direnciyle ilişkili bulunduğunu kaydeden Dr. Çakır, "İnsülin direnci olan fazla kilolu bireylerin şeker, kalp-damar hastalıklarına daha yatkın olduğu bilinmektedir. Üstelik kalınbağırsak, meme ve rahim duvarı kanserleri de insülin direnci artmış kişilerde daha sık görülür" dedi.
