Başkent Şam"dan kıyı kenti Lazkiye"ye dek birçok kent ve kasabada Esad yönetimi protesto edildi, “Deraa"nın kanı yerde kalmayacak” sloganları atıldı. Olaylarda 23 kişi öldü

Suriye"de Beşar Esad yönetiminin önceki gün reform vaat etmesine rağmen, Deraa kentinde çarşamba gecesi yapılan katliama karşı halk öfkesi giderek yayılıyor. Muhalifler tarafından "Gurur Günü" diye adlandırılan gösterilerde, dün başkent Şam"da yaklaşık 200 kişi Baas yönetimine karşı yürüdü. Güvenlik güçlerinin keskin nişancılarla katliam gerçekleştirdiği Deraa"da da binlerce kişi gösteri düzenlerken, Lazkiye, Hama ve Humus kentlerinde de Esad yönetimi protesto edildi. Olaylarda 23 kişi hayatını kaybetti.

"Deraa senin için ölürüz"

Şam"da toplanan 200 hükümet karşıtı gösterici, “Deraa, senin için kanımızı ve ruhumuzu feda ederiz” sloganları attı. Ancak güvenlik güçleri kısa süre içinde göstericileri coplarla dağıttı. İngiliz gazetesi The Guardian"a konuşan bir Şam sakini, Esad yönetiminin 48 yıllık olağanüstü halin kaldırılabileceği yönündeki vaadini şu sözlerle geri çevirdi: “Yıllardır küçük reformlarla mutlu olduğumuzu sanıyorlar. Bu hakaret” dedi. Bu arada Eski Kent"te de birkaç yüz kişi hükümet yanlısı bir gösteri düzenledi.

Zeytin dalıyla yürüdüler

Deraa"da ise çarşamba günü öldürülen göstericilerden bazıları için düzenlenen cenaze törenlerinin on binlerce kişinin katılımıyla büyük bir protestoya dönüştüğü belirtildi. Güvenlik güçleri gazetecileri, her şeyin normale döndüğünü söyleyerek kentten çıkarsa da, yabancı haber ajanslarına telefonla bağlanan tanıklar farklı bir tablo çizdi. Bir eylemci yaklaşık 50 bin göstericinin Esad Meydanı"nda toplandığını, ellerinde zeytin dalları ve Suriye bayraklarıyla “Özgürlük” sloganları attığını söyledi.

Esad"ın kardeşine hakaret

Reuters, tanıklara dayanarak binlerce kişinin toplandığı meydanda eski devlet başkanı Hafız Esad"ın heykelinin ateşe verildiğini, meydandan ağır silah seslerinin duyulduğunu ve kaçışan insanların görüldüğünü duyurdu. Gösterilerde, Deraa"daki katliama yol açan Cumhuriyet Muhafızları"nın başında bulunan ve Esad"ın kardeşi olan Mahir Esad da, İsrail işgalindeki Golan Tepeleri kastedilerek şöyle protesto edildi: “Mahir seni korkak. Askerlerini Golan"ı kurtarmaya gönder.”
Deraa"nın yakınındaki Dael köyünde de motorsiletli adamlar “Dael ve Deraa aşağılanmayacak” sloganı attı. Şam"ın kuzeyindeki Tel kasabasında ve kıyı kenti Lazkiye"de de binlerce kişi yürüdü.

Hama 30 yıl sonra yine ayakta

Beşar Esad"ın babası Hafız Esad"ın Müslüman Kardeşler isyanını bastırmak için 1982"de on binlerce kişiyi öldürdüğü Hama kentinde de Esad hanedanının yönetimi bırakması talebiyle binlerce kişi gösteri düzenledi. Alevi Esad ailesi liderliğindeki Baas Partisi tarafından yönetilen Suriye"de, nüfusun yüzde 70"ten fazlasını Sünniler oluşturuyor. Baas Partisi önceki gün eylemcilerin kaldırılmasını istediği 1963 tarihli olağanüstü halin "kaldırılma ihtimalinin gözden geçirilebileceğini" açıklamıştı.

41 yıllık hanedanlık isyan ettirdi

11 Eylül 1965: Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad başkent Şam"da dünyaya geldi.
1970-2000: General Hafız Esad, iktidarı darbeyle ele geçirdikten sonra 30 yıl yönetti.
1994: Hafız Esad"ın yerine geçmesini istediği büyük oğlu Basil Esad bir trafik kazasında öldü.
2000: Hafız Esad öldü, yeride 34 yaşındaki Beşar geçti.
2001: "Şam Baharı" adlı kısa süreli bir reform hareketi ortaya çıktı.
Mart 2003: Beşar Esad, ABD"nin Irak işgali planını reddetti ve Bush yönetimi tarafından "şer ekseni"ne yerleştirildi.
2004: ABD, özellikle Irak"ta olmak üzere terör saldırılarına yardım etmekle suçladığı Suriye"ye yaptırım uygulamaya başladı.
2005: Suriye, eski Lübnan başbakanı Refik Hariri"nin Beyrut"ta suikaste uğramasının ardından 1976"dan bu yana Lübnan"da bulunan askerlerini geri çekti.
Aralık 2010: Tunus"ta işsiz bir gencin kendini yakması Arap dünyasında halk isyanlarını ateşledi.
15 Mart 2011: Suriye"de Facebook sitesi üzerinden yapılan bir çağrı ile gösteriler başladı.
23 Mart: Deraa"da Ömeri Camisi"nin önündeki gösteriye müdahale edilmesi sonucu 100 kişinin öldürüldüğü tahmin ediliyor.
24 Mart: Baas rejimi, özgürlükleri genişletmeyi planladığını ve 48 yıllık olağanüstü halin kaldırılabileceğini açıkladı.

"Suriyeli Kürtler de yakından izliyor"

London School of Economics"in Ortadoğu Merkezi"nin yöneticisi Robert Lowe, Suriyeli Kürtlerin de ülkede bir haftadır devam eden gösterilere katılmasının yakın olduğunu söyledi. CNN"e konuşan Lowe, Suriye"nin Irak ve Türkiye sınırında yoğunlaşan, nüfusun da yüzde 10"unu oluşturan Kürtlerin, "en haklı davaya sahip oldukları için sokaklara inmeye hazır halde yaşanan gelişmeleri izleyip beklediğini" dile getirdi.
Londra merkezli düşünce kuruluşu Levant Enstitüsü"nden Obeyda Nahas da, Suriyeli Kürtlerin Esad hanedanlığından önce bir sorunu olmadığını söyleyip, “Şimdi ise kendi dillerinde konuşma ve hatta yazı yazma hakları bile tanınmıyor, onlara Arap isimleri kullanmaları söyleniyor” diye konuştu. Nahas, Beşar Esad yönetiminin bu yıl Nevruz"un kutlanmasına izin vermesini, Kürtlerin protestolara katılmaması için verilen bir "rüşvet" olarak niteledi.

"Kürdistan yakın"

Haaretz gazetesi yazarı Aluf Benn ise Ortadoğu"daki halk ayaklanmalarının bölge haritasını yeniden çizeceğini ve Iraklı Kürtlerin de bağımsız bir devlet kuracağını yazdı. Benn, “Dikkat: Bölge inşaat halinde” başlıklı yazısında halk ayaklanmalarının, 1. Dünya Savaşı"nın sonunda bölgenin sınırlarını çizen Sykes-Picot Anlaşması"nın son günlerinin habercisi olduğunu savundu. Benn, bağımsız Güney Sudan, Kürdistan, Filistin, Batı Sahara ve Güney Yemen devletleri kurulabileceğini yazıp şu ifadeleri kullandı: “ABD"nin Irak"tan çekilmesi, Skykes ve Picot"nun görüşmelerinden 100 yıl sonra, Türkiye"nin muhalefetine rağmen Kürtlere bağımsızlık şansı verecek.”

Milliyet