Dünyada en gösterişli (süslü) erkek savaşçı Efe’dir.
Giyim kuşamının her parçası özel ve anlamlıdır.
Yazımızda Efe Oyaları ve Gizemlerini ele alacağız.
Efe Oyaları; Efelerin taşıdıkları en önemli, anlamlı
“Emek Yoğun” işlemedir. Tüfeğin, tabancanın,
Kurşunun, fişeğin, hançerin, kamanın, Yatağan palanın
Körüklü çizmenin, tozluğun arasında, onca şiddet
Simgesinin yanında bir incelik ve zarafet sembolüdür.
Efe Oyası; Efenin etkinlik, egemenlik ve yiğitliğinin,
Giysilerine yansıyan nişanesidir. Oyalarda;
Doğadaki tüm renkler vardır. Dağlar ve ovalardaki tüm
Çiçekler, ağaçlar, yapraklarda var olan tüm renkler…
Bu “Dağlar Senindir Efem!“ vurgusu ve nidasıdır!
Oyalardaki renklerle, Efenin sınırsız özgürlüğü,
Zincirlenemez Kimliği ve Yiğitliği sembolize edilir.
Kök Boyalı ipek iplik kullanılarak iğne ile işlenir.
Oyanın armonisi, renklerin çeşitliliği ve uyumuyla,
Onu işleyen eller (Sevdalısı) Efeye;
“Gönlüm de senindir Efem!” diye mesaj yollamış olur.
Bir anlamda “Yavuklunun” mektubudur…
Zalimin düşmanı, düşkünlerin dostu bir Efe,
İnce ruhludur. Bu ince ruh ve yiğitlik, ne kadar etkili ve
Güçlü olduğu, ne kadar nam saldığı, alıp taktığı
Oyalarda kendini gösterir. Oyanın “Değeri”
Efenin “Değeriyle” paraleldir. Efe nam saldıkça
Efsaneleşir, efsaneleştikçe oyalar daha da güzelleşir…
Efe Oyaları, diğer tüm iğne oyalarından daha iri ve diridir.
Bunu sağlayan etken, oyalardaki at kılıdır.
Bu yöntemle oyanın kapanması, katlanması önlenip,
Dik, açık, yaygın ve buruşmadan sert durması sağlanır.
Yani bir tür “kola” görevi üstlenmiştir at kılı.
Efe Oyaları ya fese sarılır ve Efe;
”Seni başımda Taç yapacağım!” diye haykırmış olur
Sevdiğine… Ya da oyalı kefiyeyi boynuna bağlar.
Efe “Seni Muska gibi hep Boynumda Taşıyacağım”
Diye mesaj yollamış olur sevdalısına…
Efe oyalarında, yedi renk kullanılır. Bu;
“Yedi Dağın Çiçeği“ ya da “Yedi Dağın Rengidir”
Eski Aydın Sancağı Bölgesindeki mevcut yedi dağ,
Yedi ayrı renk ile ifade edilmiştir.
Bu yedi dağa nam salan yiğitlik vurgulanmıştır.
Yedi rakamı, İslam inancında önemli ve farklı bir
Sayısal Semboldür. Kâbe’nin yedi kere tavaf edilmesi,
“Yedi kat yerin altı” veya “Yedi kat göğün üstü”
“Üçler, Beşler, Yediler” ya da “Kırklar, Yediler”
Gibi deyimler, bu “Özgün ve Kutsal” olmayı vurgular.
Bu vurgulardaki rakamlar 6 veya sekiz değil hep 7’dir!
Bu bağlamda oyalar hem bir dilek, hem de duadır.
“Dağlarda gezen Efemi kurda kuşa yem etme Yarabbi!
Onu koru, kolla ve bize bağışla Yarabbi!” gibi…
Oyalar ve oyalardaki 7 renkle Efe, efsanedeki
“Yedi Uyuyan Dervişlere” de emanet edilmiş sayılır.
”Ey Yedi Uyuyan Dervişler! Yedi Dağda gezen Efeme
Yoldaş olun! Onun elinden tutun!” diyen yakarıştır…
Geleneksel Efe Oyalarında standart 41 adet oya vardır.
Bu “Nazar Değmesin!” niyazıdır.
“41 kere Maşallah! Nazar Değmez İnşallah…”
Efe Oyası; “Dağlar da, Gönlüm de Senindir! “
Diye haykıran bir türküdür!
“Kısa Kes! Aydın Havası Olsun!” deyimi
Doğru olmayan bir söylencedir. Doğrusu
“Kısa kes! Aydın abası olsun” dur.
Burada aba kumaşlı efe poturu (kısa don) tanımlanır.
Efe Kırbacındaki dolama meşin, Kara Yılan desenlidir.
Bu “Vurdum mu öldürürüm ulenn!” uyarısıdır.
Sosyal medyada bu konuyla ilgili düşüncelerinizi #aydınpost etiketiyle paylaşın, yayınlayalım!