AYDINPOST-ERCAN DOLAPÇI
Bölge ülkeleri inisiyatif alıyor!
Eski Genelkurmay Başkanı Michel Süleyman, Hizbullah, İran, Suriye ve bölge Arap ülkelerinin de desteğini alarak 25 Mayıs günü Lübnan"ın yeni cumhurbaşkanı oldu. Süleyman, İsrail ve ABD"ye mesafeli davranan bir isim. İki ülke, bu ismin seçilmemesi için uzun süre çaba gösterdi ancak istediği gerçekleşmedi. 7 Mayıs günü Hizbullah"a yönelik çıkarılan mini çatışmada Hizbullah"ın Batı Beyrut"a hâkim olması tarafları endişelendirdi ve gerilimin daha fazla artmaması için Katar"da bölge ülkeleri bir araya geldi. Burada istikrar için "Süleyman" denildi.
SÜLEYMAN"I HİZBULLAH DA DESTEKLEDİ
2006 Temmuz ayında İsrail"in Güney Beyrut"taki Hizbullah mevzileri ile yaşam alanlarına yaptığı 34 günlük saldırıdan sonra ağır yenilgi alması üzerine patlayan Lübnan krizi, Hizbullah"ın Sinyora başkanlığındaki yönetimi "işbirlikçi" ilan etmesiyle yeni bir boyuta taşınmıştı. Cumhurbaşkanı seçimi de krizi derinleştirdi. Hizbullah"ın başarısının yönetime yansımaması için çaba gösteren ABD ve İsrail, bölgeye BM askerlerinin tampon olmasını sağladı. Ancak bu, sorunların çözümünü kolaylaştırmadı. Hizbullah"ın kararlı tutumu değişmeyince bugünkü gelişmeye teslim olundu.
Lübnan"da anayasaya göre Cumhurbaşkanı Hıristiyanlardan, Başbakan Sünni Müslümanlardan, Meclis Başkanlığı da Şii Müslümanlardan seçilmek zorunda. Ancak burada isim konusunda kriz çıkıyor. İşte son kriz Lübnan"ın karıştırılmaya çalışıldığı bir ortamda çıktı. Ancak Cumhurbaşkanlığının seçilmesiyle şimdilik giderilmiş durumda. İran, Suriye ve Hizbullah, Michel Süleyman"ın baştan beri seçilmesini istiyordu. Ancak ABD ve İsrail bununun dışında arayışa girdi ancak bir türlü istediği bir adayı bile ortaya çıkaramadı. Çünkü Lübnan"da güçlü bir Hizbullah adeta istikrar yaratmış durumda. Hizbullah"ın istemediği bir adayın seçilmesi neredeyse imkânsız. Bunun farkında olan diğer gruplar pek çatışmaya girmek istemiyor.
ABD ve İsrail"in bölgedeki başarısızlığından sonra gruplar, Hizbullah"ı daha bir dikkate almaya başladılar. Hizbullah"ın en büyük başarısı Lübnan merkezli politika gütmesi
Bütün grupları dikkate alıyor ve onların haklarına saygı duyuyor. Bu geçen savaşta da dikkatlerden kaçmadı. Hizbullah"ı Hıristiyan gruplar bile destekledi. Ev ve işyerlerine Nasrallah resimleri astılar.
BÖLGE ÜLKELERİ İNİSİYATİF ALDI
Son krizde İran, Araplar ile aralarında husumet çıkmaması için mekik diplomasi uyguladı. Hemen Suudi Arabistan Kralıyla temasa geçildi ve ABD-İsrail"in Lübnan üzerinden çıkarmaya çalıştığı "Sünni- Şii çatışması"nın önüne geçmeye çalıştı. Ve bunda da başarılı oldu. Katar"da yapılan görüşmelerden olumlu sonuç çıktı. Bu da bölge ülkelerinin inisiyatif almaya başladığını gösteriyor. Bunda İran"ın yapıcı tutumu büyük katkı sağladı. ABD ve İsrail"in bölgede güç kaybetmesinin en tipik örneği, İsrail"in Suriye ile barış görüşmeleri konusunda masaya oturmaya hazır olduğunu ilan etmesi. İsrail bunu çoktandır yapıyor. Suriye bu teklifi kabul etti ve "şartların yazılı olması" kaydıyla görüşmeye hazır olduğunu açıkladı. Batı basını her ne kadar İran"ın dışlanması şeklinde verse de, Suriye bunun asla mümkün olamayacağını açıkladı ve ilginçtir Lübnan"da cumhurbaşkanının seçilmesinin hemen ardından İran"a Savunma Bakanı Hasan Türkmeni"yi göndererek İran ile stratejik işbirliği anlaşması imzaladı.
İran Dışişleri Bakanı Mottaki, Lübnan"da adeta karargâh kurdu ve birçok kesimle görüşmeler yaptı ve Süleyman"ı ilk kutlayan lider olurken, Ahmedinejad da Süleyman"ı İran"da davet etti. Ahmedinejad, bölge ülkelerinin kendi sorunlarını rahatlıkla çözebilecek güçte olduğunu belirterek Süleyman"ın seçilmesinin buna en iyi örnek olduğunu vurguladı. İran kaynakları, bu gelişmelerin çok önemli ve örnek olduğunu belirterek, gelecek günlerde bölge ülkelerinin ağırlığının daha da arttığı gelişmelerin yaşanacağını belirtiyorlar.
