“Orta gelir tuzağı” kavramı üç aydır siyaset ve ekonomi dünyasının söylemine damgasını vurdu. Dünya küresel krizle boğuşurken Türkiye’nin büyüme rekorları kırmasına rağmen gelinen noktayı yeterli bulmayan siyaset ve iş dünyası, “orta gelire saplanıp kalmayı” ekonominin önündeki yeni tehlike olarak görüyor. Kavramı ilk olarak Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Silikon Vadisi ziyaretinde dile getirdi. Gül’ün ardından Sanayi Bakanı Nihat Ergün, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner, MÜSİAD Başkanı Nail Olpak ve İSO Başkanı Tanıl Küçük orta gelirdeki tuzağa dikkat çektiler.
İLK UYARIYI CUMHURBAŞKANI GÜL YAPTI
Cumhurbaşkanı Gül, mayıs ayındaki Silikon Vadisi ziyaretinde orta gelirdeki tehlikeye şöyle işaret etti:
“Bilim ve teknolojiye yatırım yapılmalı çünkü gelişmenin dinamosu buralarda olacak. Bize ancak bu sınıf atlatır. Yoksa Türkiye iyi kötü orta sınıf gelire sahip bir ülke olarak yoluna devam eder. Türkiye’nin orta sınıf gelirden gelişmiş ülke haline gelmesinin yolu buradan geçiyor. Türkiye’nin bilim ve teknolojide hamle yapması gerekiyor. Biz yeniliklere, bilim ve teknolojiye yolu açıyoruz. Uzaya bir Türk astronot göndersek, çocukların içinde doğacak heyacanı düşünün. Gerçekten de gelecek bu.”
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, temmuz ayı başında Konya’da düzenlenen Milliyet’le Buluşmalar toplantısında, milli gelirin 780-800 milyar dolara ulaştığını, ihracatın 142 milyar dolara çıktığını belirterek, şöyle konuştu:
“Gelinen nokta bizim için yeterli değil. Hatta riskli ve tehlikeli bulduğumuz yönü var. O da, orta gelir tuzağına düşmektir. Milli gelirde kişi başı 10 bin 500 dolar seviyesinde bir noktadayız. Böyle idare edemeyiz. Bu orta gelir tuzağıdır. Bu gelir bizim tatmin olacağımız bir gelir değil.”
TÜSİAD:EN ÖNEMLİ RİSK
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Ümit Boyner, 7 Haziran’da Bursa’da düzenlenen panelde, “Kalkınma hamlesi içinde, önümüzde çok önemli bir basamak bulunmakta. Orta halli ekonomi ve orta halli demokrasi tuzağı, önümüzdeki en önemli risk olarak durmaktadır” dedi.
TUZAĞA KARŞI RAPOR HAZIRLADI
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Nail Olpak, ‘Ekonomi 2012’ raporunu, Türkiye’nin kalkınma yolunda takılmaması gereken en büyük engeli ‘orta gelir tuzağı’ çerçevesinde şekillendirdiklerini belirterek, “Aksi halde Türkiye, bir sonraki kalkınma hedefi olan ‘yüksek gelirliler grubu’na giremeyecek” dedi. Olpak, “Türkiye’nin 2004’te girdiği orta gelir grubundan sıyrılarak 25 bin dolarlık hedefe ulaşması için, birçok ülkenin düştüğü bu tuzağın farkında olarak, atacağı adımlara dikkat etmesi gerek” diye konuştu.
ÇÖZÜM ÜRETMEYEN TAKILIP KALIR
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, “Kur ve kredi maliyetindeki yükselişin arka planında cari açık sorunu bulunuyor. O nedenle yapısal dönüşüm odaklı çözümler üretmeliyiz. Aksi takdirde ülkemiz, ‘orta gelir tuzağı’na takılıp kalan ülkelerden biri olacaktır” uyarısında bulundu.
SON UYARI BABACAN'DAN GELDİ
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, MÜSİAD iftarında yaptığı konuşmada, orta gelir tuzağının Türkiye için önemli bir risk olduğunu vurgulayarak, bazı reformlar zamanında yapılmaz, gerekli adımlar atılmazsa Türkiye’nin hedeflediği kişi başı 20-25 bin dolar milli gelir düzeyine ulaşamayabileceğini, reform yapılacak alanların başında da eğitimin geldiğini söyledi.
ORTA GELİR TUZAĞI NEDİR
Türkiye’de “Kişi Başı Milli Gelir” 2007 yılından bu yana 10 bin dolar dolayında. Hükümetin hazırladığı Orta Vadeli Program’a (OVP) göre 2012, 2013 ve 2014 yıllarında da 10 bin dolar dolayında kalacak. Böylece 8 yıl boyunca “Kişi Başı Milli Gelir” 10 bin dolar seviyesinde seyredecek. Ekonomi dünyasında “10 bin dolarda tıkanıp, rehavete girmek”, “Orta Gelir Tuzağı” olarak adlandırıyor. Bu arada hükümetin hedefi 2023 yılında 25 bin dolar kişi başı milli gelir rakamına ulaşmak.
