Ülkemizde tarih araştırması yapmak oldukça zordur. Göçebe hayattan yerleşik hayata geçişin bir sonucu olarak arşivciliğimiz zayıftır. Özellikle eski belgelere pek değer de vermeyiz. Kurumlardaki bürokrasi size araştırma izinlerini kolay kolay vermez. Ayrıca ekonomik olarak çok zorlanırsınız. Yayınlamak ise çok daha zor, neredeyse olanaksızdır.

Tüm bunların ışığında Cumhuriyet Tarihi Uzmanı Akademisyen Günver Güneş ile Aydınlı olmadığı halde Aydın için yanıp tutuşan, araştırmalar yapan yerel tarih araştırmacısı Abdülkadir Turhan’ı hazırladıkları “Çanakkale/  Aydın, Aydın / Çanakkale” isimli kitap için kutluyorum. Kendilerini böyle bir çalışmaya imza attıkları için ayakta alkışlıyorum. Elbette bu araştırmanın yayınlanmasında büyük emeği bulunan Başkanımız Özlem Çerçioğlu’nu da kutluyorum. Ama belediyelerimizin kültür yayınlarının bu kadar az olmasına da derinden üzülüyorum. Umarım Aydın ilindeki tüm belediyelerimiz bu tür kültürel yayınlara ağırlık verirler.

Çanakkale Savaşları emperyalist ülkelerin güç gösterisi yaparak Anadolu Coğrafyası üzerinde egemenlik kurmak için giriştiği savaşlardır. Dünyanın her yerinden insanın savaşarak öldüğü, anaların oğullarını buraya gönderirken alınlarına kına yaktığı, birçok lisenin savaş boyunca mezun veremediği, tüm ülkenin seferber olduğu bir savaştır. Aynı zamanda Çanakkale; Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Kafkas cephelerinde başarılar elde eden Mustafa Kemal’in tüm dünyaya adını duyurduğu, yaptığı isabetli hamlelerle kahramanlaştığı bir savaştır.

Ortalığın kan gölüne döndüğü, karşılıklı binlerce hikayenin yaşandığı, yüzbinlerle ifade edilen kişinin yitip gittiği bir savaştır Çanakkale. Elbette Aydından da kayıtlardan tespit edilebilen 1662 şehit rakamı da önemli bir sayıdır. Yaşları 13 ile 47 arasında tam 1662 Aydınlı şehit. Ulaşılamayan, ismi bilinmeyen birçok şehidin varlığını da düşünürsek sayının daha da artabileceği unutulmamalıdır.

Çanakkale bir kahramanlık destanıdır. Bu savaşta binlerce kahramanlık destanı yazılmıştır. Bu destanlar Türk milletinin şahlanışının destanıdır. Peki, bu destanı yeni gelen kuşaklara yeterince aktarabiliyor muyuz? Maalesef hayır cevabını vereceğim. Böyle büyük bir destana sahibiz ama üzerinde yeterince araştırma yaptığımız da söylenemez. Bu savaşta yenilgiye uğrayan devletlerin bu savaşla ilgili araştırmaları ve ortaya koydukları bilimsel yayınlar bizden fazla desek abartmış olmayız. Bu nedenle bu araştırmayı yapan Günver Güneş ile Abdülkadir Turhan’ın ne denli büyük bir iş başardığını tekrar dile getirmek zorundayım.

Kitabın hazırlanmasında iyi bir kaynak taramasının yapıldığı kitabın kaynakçasından anlaşılmakta. Kitap içindeki bilgilerden tarih araştırmaların olmazsa olmazı; kalıntıları incelemek, sözlü ve yazılı kaynaklara ulaşmak için büyük emek verildiği gayet net biçimde görülmekte.  Çeşitli görüntülerle de desteklenen kitabın en kapsamlı bölümü ise doğal olarak 100 yıldan fazla bir süre önce şehit olan kişilerin bilgilerine ayrılmış. Bazı bölümleri okurken duygulanmamak mümkün değil. Kitap “işte biz böyle kahraman bir milletin çocuklarıyız”, dedirtiyor bize.

Kitabın bölümlere ayrılması, konuya girmeden önce konu ile ilgili olaylar örüntüsünün anlaşılır olarak verilmesi kitabın okunurluğunu artıracak güzellikte olmuş. Hem Dünya ölçüsünde, hem Osmanlı İmparatorluğu ölçüsünde, hem de Aydın Sancağı ölçüsünde mevcut durumun ortaya konması tarih bilgisi için çok yararlı olmuştur. Şehit düşenlerin isme göre, yaşlarına göre, lakaplarına göre, baba isimlerine göre, ilçelere göre çeşitli sınıflandırmalara tutulması da kendi geçmişlerini merak eden kişiler için bu kitabı rehber olabilecek düzeye çıkarmıştır.

Sonuç olarak son yıllarda Çanakkale ile okuduğum en iyi çalışmalardan birini yaratan Günver Güneş, Abdülkadir Turhan ve eserin basımını sağlayan, tanıtımı için Büyükşehir Belediyesi’nin Sergi Salonu’nun da yine Çanakkale ile ilgili bir serginin açılışında imza günü düzenlenmesini sağlayan Özlem Çerçioğlu’na teşekkür etmek istiyorum. Umarım bu tür çalışmaların devamı gelir. Hem araştırmacılarımızdan, hem de belediyelerimizden.

“Çanakkale Zaferi, Türk askerinin ruh kudretini gösteren şayanı hayret ve tebrik bir misaldir. Emin olmalısınız ki, Çanakkale Muharebelerini kazandıran bu yüksek ruhtur.” (M. Kemal ATATÜRK)

 

 

Aydınpost ANDROID'de TIKLA İNDİR!   Aydınpost APPSTORE'da TIKLA