Aynalar ne çok şey söyler insana; sadece güzelliği değil, aynı zamanda sağlığı da görür, anlar ve inanır. İnanılan şey de gerçek olur, bilimsel deneylerle de kanıtlanan…

Kolunu veya bacağını kaybeden insanların olmayan uzvunda ağrı hissi, tıp literatüründe fantom veya hayalet ağrı olarak isimlendirilir. Ağrının var olmayan uzuvdan değil de beyinden kaynaklandığını bilen araştırmacılar, var olmayan elin üzerine normal elin görüntüsünü yansıtarak hayalet ağrıyı yok etmeye çalışırlar. 1999 yılında Altschulur EL ve arkadaşları aynı yöntemi inme nedeni ile kolu ve bacağı felç olmuş hastalara da uygulamışlar. Normal olan elin görüntüsünü felç nedeni ile iş göremeyen ve bu nedenle hareketleri ve şekli bozulmuş elin üzerine yansıtarak beynin ve kolun iyileşmesini hızlandırabilmişler. Diğer bir deyişle, felçli kolu, normalmiş gibi gören beyin, ayna tedavisi uygulanmayanlara oranla daha hızlı iyileşmiş.

Hasta, ayna tedavisi düzeneğinde (resim 1), sağlıklı elin yumruk yapmak, parmakları açıp kapamak gibi basit hareketler yaparak felçli organın da aynı hareketleri yaptığı illüzyonunu oluşturabilmektedir. Tekrarlayan ayna egzersizleri ile hareket illüzyonunun algılanması sonucu beyin ve omurilikte taşıyıcı nöronlar aktive olmaktadır. Bu aktivasyon sonrası beynin hasar görmemiş kısmı, felçli uzuv kontrol eder hale gelmekte; felçli organda istemli koordine hareketler ortaya çıkmaktadır. Bu tedavi ile hızlandırılabilen ve “Plastisite’’ olarak tanımlanan hasarlı beynin kendini kısmen yenileyebilmesi, fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRG) yöntemleri ile de kanıtlanabilmektedir (resim 2).

Yapılan çalışmalar, ayna tedavisi uygulanmış felçli hastaların el ve kollarını, ayna tedavisi uygulanmayanlara oranla %36’dan daha fazla iyileştiğini göstermektedir (2). Diğer bir deyişle güzel ve sağlıklı olduğuna inanan beynin illüzyonu gerçeğe dönüşmekte…

İşte size ‘sağlıklı ve mutlu olduğuna inan, gerçek olsun’ söylencesinin bilimsel bir kanıtı… Daha ne olsun? Siz de inanın ‘güzel, sağlıklı ve mutlu’ olduğunuza ve inancınızın gerçeğe dönüşebileceğine…

Kaynaklar

  1. Altschuler EL, Wisdom SB, Stone L, Foster C, Galasko D, Llewellyn DM, Ramachandran VS. Rehabilitation of hemiparesis after stroke with a mirror. Lancet. 1999 12;353(9169):2035-6.
  2. Bhasin A, Padma Srivastava MV, Kumaran SS, Bhatia R, Mohanty S. Neural interface of mirror therapy in chronic stroke patients: a functional magnetic resonance imaging study. Neurol India. 2012;60(6):570-6.

 

Yazarlar

Prof . Dr. Yelda Özsunar Dayanır, ADU Tıp Fakültesi Radyoloji AD,

Prof. Dr. Yasemin Turan, ADU Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD,

 

yelda250116.jpg

Resim 1: ADU Tıp Fakültesi Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD’da Ayna Tedavisi Alan Hastanın Görüntüleri. Hastanın problemli elini (üst sağ) normalmiş gibi algılamasını sağlayan ayna tedavi kutucuğuna örnek (üst sol) ve alt resimler

yelda250116-1.jpg

Resim 2: Sol beyin bölgesinde hasarlanması olan bir hastada a) Tedavi öncesi b) Ayna Tedavisinden 8 hafta sonrasındaki fonksiyonel MRG incelemesindeki renkli alanlarla belirtilen artmış beyinsel aktivite ( Ref. 2)