Bu durum siviller tarafından sürdürülen ve askerleri kapsayan soruşturmaları etkileyebilecek.


ANAYASA Mahkemesi, askerlere darbe, cunta gibi “Anayasal düzene karşı suçlar”, “terör” ve “çete” suçlarını işlemeleri halinde sivil yargılama yolunu açan CMK"nın 250. maddesindeki düzenlemeyi oybirliğiyle iptal etti. Anayasa"nın askeri yargının görev alanını belirleyen 145. maddesine aykırı bulunan düzenlemenin yürürlüğü durduruldu.

Balyoz Darbe Planı, Albay Dursun Çiçek hakkındaki “İrtica ile Mücadele Eylem Planı” gibi soruşturmaları asker kişiler tarafından, askeri mahalde işlendiği ve askeri görevle ilgili olduğu için iptal kararından etkilenebilecek. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç"a yönelik suikast iddiası üzerine başlatılan ve kozmik odadaki aramayla şekillenecek Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı önündeki soruşturma da yetki tartışmasına konu olacak. Şüphelileri asker olan kişilerin bu soruşturmasının da iptal kararı çerçevesinde askeri yargıya gönderilmesi gerekebilecek. Sivil savcılık ve mahkemelerin, CMK 250. madde kapsamındaki muvazzaf subaylara ilişkin askerlik göreviyle ilgili, askeri mahalde işlenmiş eylemlere ilişkin soruşturma ve davaları “görevsizlikle” askeri yargıya göndermeleri gerekecek. İptal kararı çerçevesinde Şemdinli davası ve Özel Kuvvetler davasının askeri yargıda görülmesine devam edilecek.

Ergenekon savcıları, darbe teşebbüsü soruşturmasını CMK"daki bu düzenleme öncesinde başlatmışlardı. Ergenekon savcıları iptale rağmen bu dosyalarda yetki iddialarını sürdürürse, anlaşmazlık Yargıtay"a taşınacak. İptal kararının gerekçesi yetki çatışmasına ışık tutacak. Ergenekon davasından yargılanan emekli generallerin dosyası bu iptalden etkilenmeyecek. Askeri Ceza Kanunu hükümleri gereği sivil mahkemede yargılamaları sürecek.

CHP"nin açtığı davada mahkeme gece yarısı CMK"nın 250. maddesine eklenen “halinde” sözcüğü ile askerlere sivil yargı yolunun açılmasını oybirliği ile iptal etti. Mahkeme, “savaş ve sıkıyönetim” hali ibaresini ise Anayasa Mahkemesi Kanunu"na göre “uygulama olanağı” olmadığı için iptal etti. Mahkeme, barış zamanı uygulanmayan bir maddenin savaşta zaten uygulanamayacağı değerlendirmesi yaptı. Geçici 1 maddedeki “ve 250. madde” maddedeki ibaresi ise “usül”e ilişkin olduğu ve esası etkilemediği için iptal talebi oybirliği ile reddedildi. Kararla ilgili ilk değerlendirmeler şöyle:

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay:

Türkiye"de sivilleşmenin önünü tıkamak konusunda eskimiş yapılar elinden geleni ardına koymuyor.

CHP Sözcüsü ve Genel Sayman Mustafa Özyürek:

Anayasa"ya aykırı bir durum iptal edilmiştir. Biz CHP olarak inanarak verdiğimiz bir dilekçenin kabul edilmiş olmasından memnun olduk.

Kayacan: Görünen köy klavuz istemez

ASKERİ Yargıtay Onursal üyesi Ali Fahir Kayacan, kararı şöyle değerlendirdi: “Anayasa Mahkemesi"nin iptal kararının ardından her olayın işleniş şekline bakılacak. Her soruşturma ve davada bu suç askeri hizmet ve göreviyle ilişkili mi asker kişiye karşı mı işlenmiş, askeri mahalde mi işlenmiş bakılacak. Şablon yapılmayacak. Askeri suçsa askeri yargıda değilse, sivilde yargılama yapılacak. Emekli generallerin Ergenekon"dan yargılandıkları davalar sivil yargıda sürecek. Anayasa çok açık. Bu karar da gösteriyor ki, görünen köy klavuz istemez.”