GATA öğretim üyesi Prof. Dr. Ecz. Kd. Alb. Tayfun Uzbay ve ekibi 5 yıllık araşmasının sonucunda, beyindeki "agmatin' isimli nörokimyasalın şizofrene yol açabileceğini belirlediklerini bildirdi.

Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ecz. Kd. Albay Tayfun Uzbay, GATA'da düzenlediği basın toplantısında, 4 kişilik Türk bilim heyeti tarafından gerçekleştirdikleri ve fareler üzerinde denedikleri çalışma ile 'agmatin' isimli nörokimyasalin şizofrene yol açabileceğini tespit ettiklerini bildirdi.

Dünyada 60 milyon, Türkiye'de ise yaklaşık 700 bin şizofreni hastası bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Uzbay, şizofreniyi, "sinir hücrelerinin gelişim sürecinde bozukluk ile karakterize bir beyin hastalığı' olarak tanımladı.

"ŞİZOFRENİYE SOSYO-EKONOMİK KOŞULLAR DA NEDEN OLUYOR"

Şizofrenin beynin "algı', "düşünce' ve "duygulanım' gibi neredeyse tüm fonksiyonlarında bozukluğa neden olarak karmaşık bir tablo ortaya çıkardığını belirten Prof. Dr. Uzbay, anne karnındaki komplikasyonlar, göçmen olma, düşük sosyo-ekonomik koşullar, sosyal çekinme gibi bir çok nedenin şizofreniye yol açtığını hatırlattı.

Şizofreni hastalığı ile ilgili araştırmalar yapan tüm bilim insanlarının, "Ne oluyor da şizofreni oluyor?' sorusuna cevap aramaya çalıştığını ifade eden Prof. Dr. Uzbay, şunları söyledi:

"Her gün beynimize dışarıdan bir çok uyarı geliyor. Bu uyarıları gözümüzle görüyor, kulağımızla duyuyor ve algılıyoruz. Bu uyarılar beyinde filtreden geçiyor. Beynimiz bu uyarıları filtreliyor yani kodluyor. Şizofren hastalarında bu filtreleme tam gerçekleşmiyor. Kanda veya beyin omurilik sıvısında agmatini tayin edebilecek bir kit veya yöntem şizofreni erken tanısına ve tedavinin seyrini değerlendirmeye yardımcı olabilir. Doğrudan agmatin blokörü bir ilaç yoktur. Ama agmatin sentezini bloke eden üç ilaç vardır, bunlar tarımda parazit ve mantar öldürücü olarak kullanılıyor."

İLAÇ FİRMALARI ÇALIŞMAYA İLGİ GÖSTERMELİ

Prof.Dr. Uzbay, buluşun insanlarda etkili olup olmadığının ileri klinik araştırmalar sonucunda ortaya çıkacağını vurgulayarak, bunun büyük bir yatırımı ve çalışmalara devam etmeyi gerektirdiğini kaydetti.

Prof. Dr. Uzbay, elde ettikleri bulguların şizofreninin tanı ve tedavisine net ve etkili kanıtlar sunduğunu belirterek, ancak bunların dikkatli, bilimsel ve etik değerlere saygılı biçimde ifade edilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Şizofrenin sıkıntılı bir hastalık olduğunu kaydeden Prof. Dr. Uzbay, şöyle devam etti:

"Hasta ve hasta yakınlarına medyatik olma veya meşhur olma egosunu tatmin etme uğruna yöntem ve ilaçların bugünden yarına tedaviye girecekmiş imajı vermemeliyiz. Bu etik olmadığı gibi bilimsel kurallara da uymaz. Hasta ve yakınlarına bu konuda ciddi anlamda bir şeyler yapıldığı ve umutsuzluğa kapılmamaları yolunda net bilgiler verilmeli ve çalışmalarımızdaki istikrar ile bu umutları hep taze tutmalıyız. Bu bulguların ileri araştırmalarla teyit edilip, klinik araştırmalara geçmesi gerekiyor. Bu büyük yatırımı ve çalışmalara devam etmeyi gerektiriyor. Tercihen Türk ilaç endüstrisinin buna ilgi göstermesi ve ilacın üretimi için elini taşın altına sokmasını bekliyoruz."

Prof. Dr. Uzbay, araştırma ekibinin ve GATA'nın araştırmaları yürütürken hiç bir ticari kaygı içinde olmadığını vurgulayarak, araştırmaya başından beri destek veren TÜBİTAK ile imzaladıkları bir sözleşmenin olduğunu, hiç kimsenin izin almadan bu çalışmaları kullanamayacağını kaydetti.

Prof. Dr. Uzbay, araştırmanın GATA Psikofarmakoloji Araştırma Ünitesi'nde yapıldığını, Türk Patent Enstitüsü'nden patent alındığını, araştırmanın bir çok uluslararası ciddi yayın organında yayınlandığını kaydetti.

İLACI TÜRKİYE'DE ÜRETİLECEK

Toplantı sonunda gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Prof. Dr. Uzbay, buluşları sonunda üretilecek ilacın Türk ilaç sanayisi tarafından üretilmesinin Türkiye'deki hastalara ekonomik olarak büyük kolaylıklar sağlayacağını belirterek, "Bu ilacı dışarıdaki ilaç sanayi üretirse ilaç mevcut piyasadaki şizofreni ilaçlarından daha pahalı olması kaçınılmaz olacaktır" dedi. Prof. Dr. Uzbay, ilacın ne zaman piyasaya çıkabileceğini öngörmesinin ise çok zor olduğunu da ifade etti.

SABAH