Kurumunun resmî internet sitesini elektronik muhtıra blogu gibi kullanmaktan bir türlü vazgeçmeyen ve bu yolla siyaset yapma suçunu işlediğinde, “Şık olmadı” türü uyarılar dışında hiçbir adlî kovuşturmaya uğramayan bir Genelkurmay Başkanlığı varken; Genelkurmay Başkanı’nın Savunma Bakanı’ndan önce geldiği bir devlet protokolu, Türkiye’yi yarım asır sonra NATO’da hâlâ komik duruma düşürürken; askerî harcamaların yerindelik denetimi yapılamaz ve savunma bütçesinin ayrıntıları kutsal bir sır gibi toplumdan gizlenirken, “Askerî vesayet bitti, bitiyor” yorumlarına gülüp geçebiliriz. Ama 12 haziran genel seçimleri sonrasında bunları değiştirme şansımız var. Türkiye’nin yeni anayasası askerî vesayeti bitirme yolunda somut bir adım teşkil edebilir. Genelkurmay Başkanlığı’nı Milli Savunma Bakanlığı’na bağlayarak; Genelkurmay Başkanı’nın Bakanlar Kurulu tarafından atanmasını ve gerektiğinde görevden alınmasını sağlayarak; yüksek rütbeli subayların terfilerinde Bakanlar Kurulu’nu son yetkili kılarak; Milli Güvenlik Kurulu’nu mevcut haliyle lağvedip, Bakanlar Kurulu’nun ihtiyaç halinde toplayacağı, savunma konularıyla sınırlı bir danışma organına dönüştürerek; bütün savunma harcamalarında Sayıştay denetimi sağlayarak; askerî harcamaların sivil uzmanlarca yerindelik denetimine tâbi tutulmasının önünü açarak yapabilir bunu. Esasen, bu yöndeki anayasal düzenlemeler, askerî vesayeti aşındırma yönünde son on yılda sağlanan değişimi kurumsallaştırmanın yegâne yolu. Yoksa değişim, her seferinde beklenmedik bir jest ve her seferinde potansiyel bir kriz olarak karşımıza çıkmayı sürdürür. Bugün yayımladığımız “WikiLeaks Belgesi,” tam da böyle bir durumun fotoğrafını çekiyor. Askerî vesayetin içselleştirildiği bir düzende, değişim işaretlerinin nasıl şaşkınlık yaşatabildiğinin resmidir.
Gönül askerleri fena şaşırttı
ABD’nin Ankara Büyükelçisi Eric Edelman’ın onayıyla merkeze gönderilen ve Ankara Büyükelçiliği Başmüsteşarı Robert S. Deutsch’un kaleme aldığı anlaşılan 8 Haziran 2004 tarihli, “KİŞİYE ÖZEL” telgrafın başlığı: “Savunma Bakanı’nın Bütçe Açıklaması Türk Genelkurmayı’nı Küstürüyor.” Telgrafın tam metnini sunuyoruz:
(1) ÖZET: Savunma Bakanı (Vecdi) Gönül, Yunan Savunma Bakanı’na, Türkiye’nin savunma bütçesinde 10 milyar dolar kesintiye gideceğini söyleyerek, Türk Genelkurmayı’nı şaşırttı. Türk Genelkurmayı bunun, kısmen, askeriyeden eksilterek, hükümetin içerideki önceliklerine kaynak ayırmak için yapıldığına inanıyor.
Taraf
